Međunarodna naučna konferencija „Prijelomne godine bosanskohercegovačke prošlosti“

Međunarodna naučna konferencija „Prijelomne godine bosanskohercegovačke prošlosti“ počela je u petak 22. novembra 2019. godine u organizaciji Instituta za historiju Univerziteta u Sarajevu, a pod pokroviteljstvom Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.

U povodu 60 godina postojanja i rada Instituta za historiju i 25. novembra – Dana državnosti Bosne i Hercegovine, na dvodnevnoj konferenciji će u okviru 13 sesija referate izložiti preko 60 eminentnih naučnih radnika i istraživača iz osam država i 14 gradova.

Uime Univerziteta u Sarajevu učesnike konferencije je pozdravio prof. dr. Tarik Zaimović, prorektor za finansije, te uputio čestitke Institutu za historiju na značajnom jubileju sa željom da i u budućnosti organizacijom ovakvih skupova čuva i baštini državotvornost ove zemlje.  
„Bosna i Hercegovina, zemlja, država, za koju često čujemo da se nalazi na razmeđu svjetova, između Istoka i Zapada, a možda ponajviše između istočnih i zapadnih susjeda“, navodi prorektor Zaimović, te dodaje: „Iako smo nekako oduvijek bili prostor raznih političkih i povijesnih izazova, uvijek smo zadržavali jedan zajednički imenitelj i želju koju narod jednostavno izrekne da budemo svoji na svome.“
Ukazavši na značaj konferencija koje, poput ove, sa historijske i naučne strane podsjećaju bosanskohercegovačku javnost na one najvažnije trenutke u njenoj višestoljetnoj opstojnosti, prorektor Zaimović se osvrnuo i na izuzetnu naučnu i društvenu ulogu Instituta za historiju koju ima u Bosni i Hercegovini.
„Iznjedrio je eminentna naučna imena, historičare koji su dobijali i međunarodne nagrade u oblasti historiografije, realizirao važne historiografske projekte, organizirao značajne naučne konferencije domaćeg i međunarodnog karaktera, publicirao jednu manju biblioteku historiografskih izdanja, u teškim ratnim okolnostima u svom domenu dao doprinos odbrani države Bosne i Hercegovine“, istakao je prorektor Zaimović.

Referirajući se na značaj i sadržaj naučnog skupa, v. d. direktora Instituta za historiju i predsjednik Organizacionog odbora konferencije dr. Sedad Bešlija je istakao kako je skup prilika da se analiziraju i naučno valoriziraju fenomeni, događaji i procesi koji su utjecali na transformiranje bh. društva u pojedinim razdobljima i u kontinuitetu.
„U ukupnom povijesnom bh. hodu postoje određene konstante koje su je oblikovale, prije svega, svijest bh. naroda o domovini, državi i ideji Bosne i njene državnosti, bez obzira na to što je od sredine 15. do početaka 20. stoljeća bila dijelom velikih carstava (Osmanskog od 1463. i Austro-Ugarskog od 1878)“, naveo je dr. Bešlija. Druga konstanta, prema njegovim riječima, odnosi se na antibosanske politike koje su obilježile posebno 19. i 20 stoljeće i u nekoliko navrata ugrozile opstojnost države i bh. društva općenito. To, kako je kazao, svjedoči o tome da je historija Bosne, a kasnije BiH, zapravo, borba za njen opstanak, s obzirom na prelamanje različitih interesa na prostoru BiH što su generirali događaje koji se s ove vremenske distance mogu nazvati prijelomnim. Dr. Sedad Bešlija u tom kontekstu podsjeća na Sarajevski atentat 1914, Sporazum Cvetkovića – Mačeka 1939, obnovu bh. državnosti 1943. (ZAVNOBiH), Ustav bivše SFRJ iz 1974. i na koncu na disoluciju SFRJ i nezavisnost BiH, te potpisivanje Dejtonskog mirovnog sporazuma 1995. godine.
„Treća konstanta u bh. historiji jeste višekulturalni i višekonfesionalni život i suživljenje, koji predstavljaju civilizacijsku vrijednost i kulturnu paradigmu u Evropi i za Evropu“, naveo je dr. Bešlija, potcrtavajući kako vrijednosti koje baštini BiH mogu da predstavljaju model življenja u evropskim i širim okvirima.   

Konferencija je u pripremi već godinu dana i okuplja eminentna imena i stručnjake iz oblasti historiografije koji će izlagati o  prijelomnim datumima i događajima u historiji Bosne i Hercegovine od antičkog perioda do najnovije historije. Također, razgovarat će se o političkim, ekonomskim, kulturnim i općedruštvenim procesima koji su prethodili ključnim tačkama u povijesti odnosno procesima koji su nastali nakon određenih važnih događaja koje historiografija definira kao prijelomne za daljnji tok povijesti.

Institut za historiju je organizaciona jedinica Univerziteta u Sarajevu koja se bavi naučnoistraživačkim radom iz oblasti historije. Institut je počeo sa radom početkom 1959. godine i djelovao je kao institucija od republičkog značaja, ali se od 1997. finansira na razini Kantona Sarajevo, iako je predmet naučnog istraživanja znatno širi i od okvira države Bosne i Hercegovine. Institutska istraživanja obuhvataju razdoblje historije od ranoga srednjeg vijeka da savremene historije. U Institutu danas radi 13 doktora historijskih nauka, četiri magistra historijskih nauka, dva magistra historije i jedan bakalaureat historije. Institut posjeduje i bogatu biblioteku sa više od 20.000 bibliotečkih jedinica.