Promoviran zbornik radova „Genocid nad Bošnjacima, Srebrenica 1995–2020: Uzroci, razmjere i posljedice”
U okviru obilježavanja dvadeset šeste godišnjice od genocida u Srebrenici i oko nje Univerzitet u Sarajevu, Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu, Institut za historiju Univerziteta u Sarajevu i Univerzitet u Tuzli objavili su zbornik radova s međunarodne naučne konferencije pod nazivom „Genocid nad Bošnjacima, Srebrenica 1995‒2020: Uzroci, razmjere i posljedice“, održane 19. oktobra 2020. godine u Sarajevu.
Prva promocija zbornika održana je u utorak 29. juna 2021. godine u svečanoj sali Univerziteta u Sarajevu, a planirane su promocije u Tuzli i Potočarima.
Uvodna i pozdravna obraćanja na promociji imali su prof. dr. Rifat Škrijelj, rektor Univerziteta u Sarajevu, prof. dr. Melika Husić-Mehmedović, ministrica za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, i akademik prof. dr. Mirko Pejanović, potpredsjednik Akademije nauka i umjetnosti BiH.
„Promocijom zbornika radova u Sarajevu, Tuzli i Potočarima naš rad neće biti okončan, on zapravo tek započinje, tako što ćemo se uhvatiti ukoštac sa izazovom da sadržaj ovog zbornika u različitim oblicima i formatima što više približimo najprije akademskoj zajednici, našim studentima i studenticama, a zatim i široj javnosti”, naglasio je rektor Škrijelj, te istakao da će Univerzitet u Sarajevu sa svojim partnerima biti dio svakog društvenog napora usmjerenog na širenje i jačanje građanskog fronta koji će odgovoriti, na domaćem i međunarodnom nivou, na sve pokušaje revizionizma i negiranja genocida.
Ministrica Husić-Mehmedović je – ističući da zbornik radova doživljava kao značajan doprinos Univerziteta u Sarajevu i njegovih instituta za istraživanje zločina i historiju kao i Univerziteta u Tuzli naučnom utemeljenju istine o Srebrenici – potcrtala sljedeće: „Ovu priliku želim da iskoristim kako bih vas uvjerila da je Ministarstvo za nauku, visoko obrazovanje i mlade prepoznalo akademski napor i iskreno zalaganje koje je uloženo u proces koji je doveo do promocije zbornika radove, te je spremno dati i svoju podršku daljnjim nastojanjima da se istina o genocidu nad Bošnjacima odbrani i stavi u funkciju šireg, globalnog, nastojanja usmjerenog na izgradnju snažne svijesti o neprihvatljivosti i osudi genocida i ratnih zločina.“
Akademik Pejanović je naveo da zbornik predstavlja izuzetno važan doprinos naučnom sagledavanju namjera, uzroka, ciljeva, razmjera i posljedica izvršenog genocida kao i drugih zločina protiv vrijednosti zaštićenih međunarodnim pravom.
„Zbornik sadrži 39 radova u kojima su predstavljena nova istraživanja i saznanja koja iz interdisciplinarnog, odnosno društveno-političkog, historijskog, sociološkog, psihološkog i demografskog aspekta elaboriraju rezultate istraživanja o događajima u Bosni i Hercegovini u razdoblju 1992‒1995. Posebnu vrijednost daju i radovi koji tematiziraju društveno-političke posljedice nakon 1995. godine“, istakao je akademik Pejanović, te dodao da je zbog obima naučnih radova zbornik podijeljen u dva jednako vrijedna i značajna toma, a da je koncepcija strukture sadržaja sistematizirana u šest tematskih cjelina.
Zbornik radova počinje Predgovorom prof. dr. Rifata Škrijelja, rektora Univerziteta u Sarajevu, a završava Zaključcima s konferencije, koje u ime Naučnog odbora potpisuje akademik prof. dr. Mirko Pejanović. Zbornik su uredili dr. sc. Muamer Džananović, dr. sc. Zilha Mastalić-Košuta i dr. sc. Merisa Karović-Babić – naučni saradnici Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu.
O zborniku su govorili promotori: akademik prof. dr. Miloš Trifković, član Akademije nauka i umjetnosti BiH, prof. dr. Zijad Šehić, redovni profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, i dr. sc. Muamer Džananović, naučni saradnik Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu.
Akademik Trifković je podsjetio da je konferencija o genocidu nad Bošnjacima u Srebrenici organizirana 19. 10. 2020. godine radi obilježavanja 25. godišnjice ovog događaja, te naglasio da, iako se zbornik radova pojavio samo šest mjeseci od završetka konferencije, njegova pojava pripada novoj historijskoj fazi. „Nju obilježavaju: donošenje konačne osuđujuće presude sa kaznom doživotnog zatvora najodgovornijoj osobi vojne hijerarhije za genocid – bivšem generalu Ratku Mladiću, usvajanje deklaracije u Skupštini Crne Gore o zabrani negiranja genocida u Srebrenici i niz političkih događaja na međunarodnoj sceni koji otežavaju istrajavanje na poziciji negiranja i relativizacije genocida. Ti procesi objektivno podižu vrijednost i važnost zbornika radova koji danas promovišemo“, pojasnio je akademik Trifković. Također, smatra da je konferencija ovim dvotomnim zbornikom radova ispunila obećanja data kroz početne sažetke članaka. „O tome svjedoči 39 priloga svrstanih u šest tematskih oblasti, 74 angažovana autora i sadržaj preko 1000 stranica njihovog teksta. Kroz objavljene članke su ispitana gotovo sva pitanja ključna za što potpunije utvrđivanje istine o genocidu nad Bošnjacima u Srebrenici, ali i za teorijsko razumijevanje socijalnih mehanizama genocida uopšte“, naveo je akademik Trifković, te predložio objavljivanje priloga i na engleskom jeziku.
O tri tematske cjeline: revizionizam i negiranje genocida, društveno-političke posljedice genocida i metodološke rasprave i osvrti i prikazi,koje su predstavljene u II tomu zbornika radova, govorio je prof. dr. Zijad Šehić.
Dr. sc. Muamer Džananović, naučni saradnik Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu, istakao je da se ovim zbornikom šalje nekoliko važnih poruka. „Jedna od njih je suprotna stavovima onih koji naglašavaju važnost potpunog ili djelomičnog zaborava i što manjeg spominjanja razdoblja 1992–1995. godine naglašavajući da je to preduvjet pomirenja, prosperiteta, razvoja i bolje budućnosti Bosne i Hercegovine i njenog društva“, ističe dr. Džananović, te podsjeća na mišljenje norveškog akademika Arnea Johana Vetlesena da zlo na svjetskom planu ne možemo prevladati tako što ćemo zaboraviti.
Moderator promocije bio je prof. dr. Rasim Muratović, direktor Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu.
Prilikom promocije zbornika radova rektor prof. dr. Rifat Škrijelj je uručio Zahvalnicu Univerziteta u Sarajevu gospodinu Mariju Nenadiću, premijeru Vlade Kantona Sarajevo u periodu od 2020. do 2021. godine, za doprinos radu i razvoju Univerziteta u Sarajevu, te finansijsku podršku i doprinos organizaciji i održavanju međunarodne naučne konferencije pod nazivom „Genocid nad Bošnjacima, Srebrenica 1995‒2020: Uzroci, razmjere i posljedice“, održane 19. oktobra 2020. godine u Sarajevu.
U povodu promocije zbornika radova organizatoru promocije telegram je uputio reisul-ulema Husein ef. Kavazović. U telegramu se uz čestitke, između ostalog, navodi: „Svako okupljanje na kojem se govori o onome što se desilo u Srebrenici jula mjeseca 1995. godine treba da bude usmjereno ka jednom cilju: da se građani i narodi u Bosni i Hercegovini i u regionu hrabro suoče s tom gorkom istinom. Suočavanje s istinom o počinjenom genocidu u zoni Srebrenice preduvjet je naše spremnosti da gradimo zajednički život u zajedničkoj domovini – Bosni i Hercegovini, koja treba da nas sve, kao građane i kao narode, uvede u evropsku porodicu slobodnih pojedinaca i nacija. Ohrabruje saznanje da je na spomenutoj konferenciji prepoznata činjenica kako je Srebrenica, ustvari, evropsko pitanje a ne samo bosansko. Razgovori naših intelektualnih elita o onome što se u Srebrenici desilo, kao i onom što treba da bude perspektiva razvoja zone u kojoj se dogodio genocid, vraćaju povjerenje svima koji trebaju da obnove i nastave život na tom prostoru.”
