Razgovor o temi „Žene u nauci“ i predstavljanje Zbornika radova sa naučne konferencije „Bosanskohercegovačke naučnice i njihov istraživački rad“

U povodu izlaska iz štampe Zbornika radova sa naučne konferencije  „Bosanskohercegovačke naučnice i njihov istraživački rad“ Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke u saradnji sa Univerzitetom u Sarajevu organiziralo je u četvrtak 26. septembra 2019. godine razgovor o temi „Žene u nauci“ i predstavljanje Zbornika radova. Učestvovali su gospodin Jasmin Branković, pomoćnik za nauku i tehnologiju u Federalnom ministarstvu obrazovanja i nauke, prof. dr. Dženana Husremović, prorektorica za naučnoistraživački rad Univerziteta u Sarajevu, dr. sc. Jasminka Hasić Telalović, Sarajevo School of Science and Technology, i prof. dr. Husnija Kamberović, Univerzitet u Sarajevu, a moderatorica je bila gospođa Vahida Krekić.

Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke je 13. i 14. aprila 2018. godine u saradnji sa Fakultetom humanističkih nauka Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru i Udruženjem za modernu historiju iz Sarajeva organiziralo naučnu konferenciju pod nazivom „Bosanskohercegovačke naučnice i njihov istraživački rad“. Na konferenciji je učestvovalo 120 naučnica i naučnika, dok je u Zborniku objavljen 51 rad. 

Pomoćnik za nauku i tehnologiju u Federalnom ministarstvu obrazovanja i nauke gospodin Jasmin Branković naveo je da kod nas značajno raste broj žena u istraživačkom radu i naučno-nastavnom procesu, ali da ih još nema dovoljno na rukovodnim pozicijama.
„U našim projektima i programima podrške broj žena i njihovih kolega gotovo je izjednačen. Nije bilo potrebe da uvodimo dodatne programe da bismo afirmirali žene, kao takve i njihov istraživački rad“, naglasio je gospodin Branković.

„Cilj ne samo Univerziteta u Sarajevu nego i kompletne naučne zajednice u Bosni i Hercegovini je privlačenje, promocija i zadržavanje žena unutar svih naučnih oblasti“, naglasila je prof. dr. Dženana Husremović, prorektorica za naučnoistraživački rad Univerziteta u Sarajevu. Također, navela je da smatra da bi pojedine oblasti poput tehničkih mogle biti mnogo bolje kad je riječ o proporcionalnoj zastupljenosti naučnica. 

Profesor Univerziteta u Sarajevu dr. Husnija Kamberović je istakao važnost Zbornika radova sa naučne konferencije, naglasivši da on ne govori samo o doprinosu žena razvoju nauke u BiH nego i o razvoju nauke u Bosni i Hercegovini.
„Zastupljene su i ljekarke, kao i žene koje su se bavile književnošću. Zbornik povezuje prošlost i sadašnjost“, naveo je profesor Kamberović i dodao da Zbornik sadrži raznovrsne radove, od radova o tome na koji način su se kroz historiju žene obrazovale u BiH, do biografija istaknutih naučnica kako onih koje su iz BiH i dale su doprinos razvoju ovdašnje nauke tako i onih koje su rođene drugdje ali su se bavile Bosnom i Hercegovinom.

Pravo na obrazovanje predstavlja jedno od osnovnih ljudskih prava čije je ostvarenje od ključnog značaja za individualni razvoj ličnosti i njenu sposobnost da zahtijeva i koristi sva ostala ljudska prava. Pitanje društvenog položaja žena, a posebno njihovog prava na obrazovanje, u prošlosti je zavisilo od preovlađujućih klasnih i rodnih ideologija. Početni oblici institucionalnog obrazovanja žena, u prvom redu kroz odvojene „ženske“ škole sa posebno kreiranim programima, isticali su njihovu rodnu različitost i podređen položaj u porodici i društvu. Viši oblici obrazovanja i naučnog usavršavanja žena dugo su bili onemogućeni zakonskim barijerama. Mada su, posebno poslije Drugog svjetskog rata, napravljeni značajni pomaci, ipak su se sve do danas zadržali brojni stereotipi kada je u pitanju napredovanje žena u akademskoj i naučnoj karijeri i hijerarhiji.
Iskustva evropskih zemalja pokazuju da je udio žena naučnica na rukovodećim pozicijama značajno porastao u posljednjih nekoliko desetljeća, ali je još uvijek mnogo manji od njihove zastupljenosti u ukupnom broju zaposlenika na visokoškolskim i naučnim ustanovama. Također je evidentno da naučnice, čak i sa istim kvalifikacijama, najčešće rade na nižim pozicijama od njihovih muških kolega. Zbog toga su vlade mnogih zemalja ali i univerziteti u Evropi i SAD-u kreirali programe istraživanja i promocije ravnopravnosti žena u akademskom okruženju.
Uključivanje bosanskohercegovačkih žena u akademski i naučnoistraživački rad odvijalo se po sličnom modelu kao i u drugim evropskim zemljama. Stoga ova konferencija predstavlja napor da se kroz prezentirane radove ukaže na doprinos žena razvoju nauke u Bosni i Hercegovini, te njihov aktuelni položaj u akademskoj zajednici i društvu.