Naučnici sa UNSA ostvarili vrhunski rezultat: Fetić i Milošević objavili rad u Physical Review Letters
17. marta 2021. godine rad “High-order phase-dependent asymmetry in the above-threshold ionization plateau“ („Fazno-zavisna asimetrija više reda u platou jonizacije iznad praga“ https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevLett.126.113201), čiji su koautori doc. dr. Benjamin Fetić i akademik prof. dr. Dejan Milošević sa Odsjeka za fiziku Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, objavljen je u američkom časopisu Physical Review Letters, najboljem časopisu iz fizike u kojem se objavljuju kratki radovi (Letters; impact factor 8,385). Objavljeni rad je rezultat saradnje naših naučnika sa dvije eksperimentalne naučnoistraživačke grupe, iz Jene, Njemačka, i iz Segedina, Mađarska.
Eksperiment je izvršen na ELI-ALPS postrojenju u Segedinu (Szeged, Mađarska) koje je dio evropske naučne infrastrukture vrijedne preko 850 miliona eura, posvećene snažnim izvorima ultrakratkih laserskih impulsa i istraživanju dinamike elektrona u atomima, molekulama, plazmi i kondenzovanoj materiji na atomskoj vremenskoj skali. Teorijski proračuni i simulacija eksperimenta su realizovani na kompjuterskoj opremi (klaster tipa Beowulf sa 88 CPU jezgri i preko 200 GB RAM-a i server Dell PowerEdge R940 sa 80 CPU jezgri i 256 GB RAM-a) Katedre za atomsku, molekularnu i optičku fiziku Odsjeka za fiziku u Sarajevu. Pored simulacije eksperimenta, doprinos naučnika iz Sarajeva je i fizikalno objašnjenje novootkrivenog procesa, kao i obimni dopunski materijal u kojem je detaljno predstavljena teorija korištena za simulaciju i objašnjenje rezultata eksperimenta.
Simetrije i narušenje simetrija su od posebnog značaja u fizici, naročito u nelinearnoj optici. Narušenje prostorne simetrije spektara fotoelektrona pomoću asimetričnog oblika laserskog impulsa je već godinama aktivno područje istraživanja u fizici jakih polja. Svi dosadašnji eksperimenti su pokazali da, u skladu sa intuicijom, asimetrija fotoelektronskog spektra slijedi promjene faze polja na sinusoidalan način. U ovom radu su dobijeni rezultati koji su u suprotnosti sa ovom intuicijom. Zapažene visokofrekventne oscilacije su objašnjenje korištenjem analogije sa orbitama elektrona i holografijom vremenskog tipa. Otvorena je perspektiva za nove eksperimente sa atomima, molekulama i složenijim strukturama.
