G-BiKE: Evropska mreža naučnika za integrisanje genomskih podataka u upravljanju ekosistema
U periodu od 4. do 6. septembra 2019. godine Udruženje za genetičko očuvanje bh. endemičnih i autohtonih resursa „Genofond“ i Univerzitet u Sarajevu – Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju će biti domaćini niza događaja u okviru novog COST projekta Genomic BIodiversity Knowledge for Resilient Ecosystems (G-Bike, CA18134).
Projekat zanimljivog akronima – G-BiKE je novofinansirani projekat Evropske Unije koji ima za cilj da poveže naučnike, upravljače i korisnike prirodnih dobara širom Evrope kako bi se ukazalo na značaj primjene naučnih saznanja iz oblasti genetike i genomike u zaštiti biljnog i životinjskog svijeta.
Standardizacija protokola za detekciju i praćenje genetičkog diverziteta vrsta i njihovog adaptivnog potencijala još uvijek nedostaje u aplikativnom kontekstu na nivou Evropske Unije. Glavna ideja G-BiKE projekta je uspostavlјanje sistema korištenja genomskih podataka kao standardnog alata u programima zaštite životne sredine, populacija i vrsta biljnog i životinjskog svijeta.
Kako i sam akronim asocira na bicikl, tako je i osnovna ideja projekta uvezivanje dva točka, jednog kojeg čine naučnici i drugog kojeg čine svi oni koji direktno primjenjuju programe zaštite ekosistema.
Projekat je započet sastankom u Briselu na kome je prisustvovalo 45 naučnika iz 27 zemalja Evrope. Predstavnici Bosne i Hercegovine u ovom projektu su Emina Šunje, MA (Prirodno-matematički fakultet, UNSA), mr. Adi Habul (Fond za zaštitu okoliša FBiH), dr. sc. Belma Kalamujić Stroil (Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, UNSA) i dr. sc. Branislav Cvjetković (Šumarski fakultet, Univerzitet u Banja Luci).
Naučni program akcije je podijeljen na pet tematskih cjelina koje su operativno organizovane kao radne grupe. Tim iz Bosne i Hercegovine će učestvovati u radu grupe čiji je glavni fokus diseminacija znanja o genetičkoj raznolikosti i adaptivnim kapacitetima ekosistema u široj evropskoj javnosti, izvan tipičnih zajednica naučnika i praktičara. Aktivnosti ove grupe podrazumjevaju organizaciju edukativnih događaja u zoološkim i botaničkim vrtovima, razvoj koncepta građanina-naučnika, izradu online edukativnih materijala (video, webinari, animirani filmovi), promociju multidisciplinarnog pristupa problematici zaštite okoliša kroz uključivanje umjetnika i novinara te komunikaciju s EU i nacionalnim tijelima zaduženim za pitanja okoliša.
Za rukovodioca projekta izabran je dr. sc. Cristiano Vernesi iz Italije, a tokom prvog sastanka imenovani su i podrukovodioci, gde je predstavnica iz Bosne i Hercegovine dr.sc. Belma Kalamujić Stroil imenovana za voditeljicu radne grupe V „Knowledge Sharing“.
Projekat trenutno uključuje 32 države iz Evrope i trajati će do maja 2023. godine.
