Objavljen naučni rad “Biljka-biljojed model sa ograničenjem na hranu biljojeda: bifurkacije, postojanost i stabilnost” u Q1 časopisu “Mathematical Biosciences”

Objavljen je naučni rad iz oblasti diferentnih jednadžbi i diskretnih dinamičkih sistema pod naslovom “Biljka-biljojed model sa ograničenjem na hranu biljojeda: bifurkacije, postojanost i stabilnost” , čiji su autori doc. dr. Emin Bešo, prof. dr. Senada Kalabušić, prof. dr. Esmir Pilav.

Rad je objavljen u Q1 časopisu “Mathematical Biosciences”, čiji je izdavač Elsevier Inc.

U ovom naučnom radu autori su detaljno ispitali dinamiku dvodimenzionalnog biljka-biljojed modela koji ne pripada klasi klasičnih Lotka-Volterra grabljivac-plijen modela s obzirom da je biljojed ograničen hranom. Za rast biljke u odsustvu biljojeda posmatrana je jedna od diskretizacija kontinualnog logističkog rasta. Urađena je topološka klasifikacija fiksnih tačaka. Dokazani su teoremi za lokalnu a u nekim slučajevima i globalnu stabilnost fiksnih tačaka. Ispitane su i dokazane lokalne bifurkacije u fiksnim tačkama (transkritična-invazija jedne vrste, bifurkacija udvostručenja perioda-može voditi do haotičnog ponašanja i Neimark-Sackerova bifurkacija-oscilatornost i kompleksno ponašanje). U slučaju pojavljivanja bifurkacije udvostručenja perioda u rubnoj fiksnoj tački, pronađena je strategija kontrole haosa. Dokazana je bistabilnost između rubnih atraktora i unutarnje fiksne tačke u određenim parametarskim oblastima. Unatoč složenoj dinamici, za neke parametarske oblasti dokazana je postojanost sistema (obje vrste dugoročno mogu koegzistirati). Demonstrirano je da lokalna asimptotska stabilnost ne garantira postojanost sistema. Zaključeno je da promjene parametra vezanog za ograničenje biljojeda hranom drastično utječu na dinamičko ponašanje sistema. Numeričkim primjerima su ilustrirani dobiveni teorijski rezultati.

Više o samom radu možete saznati putem sljedećeg linka https://authors.elsevier.com/c/1iZEc5pvHamAo