Edukacija studenata Veterinarskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu na zaštićenom pejzažu Bijambare
U okviru dodiplomskog studija akademske 2021/2022. godine, na Univerzitetu u Sarajevu – Veterinarskom fakultetu, za studente V godine 13. 11. 2021. godine održana je terenska nastava/edukacija za predmet „Bolesti i zdravstveni menadžment divljači”. Terenske aktivnosti su provedene na Zastićenom pejzažu Bijambare koje djeluje u okviru Kantonalne javne ustanove za zaštićena prirodna područja (KJUZPP). Zaštićena prirodna područja obuhvataju Spomenik prirode “Vrelo Bosne”, Spomenik prirode “Skakavac”, Zaštićeni pejzaž “Bentbaša”, Zaštićeni pejzaž “Trebević” i Zaštićeni pejzaž “Bijambare”.
Zaštićeni pejzaž „Bijambare“ (ca. 497 hektara), nalazi se na sjeveroistočnom dijelu Kantona Sarajevo. Područje odlikuje velika biološka raznovrsnost sa planinskim livadama, velikim i gustim šumama, stjenovitim krečnjačkim grebenima i čak osam pećina. Na “Bijambarama” je utvrđeno više od 130 različitih životnih zajednica, a njihovu strukturu čini preko 800 vrsta viših biljaka. Prisutni su i brojni predstavnici faune – sisari, ptice, gmizavci, vodozemci, mekušci, insekti i druge grupe životinja na nižem stepenu razvoja.
Tokom boravka u Zaštićenom prirodnom području “Bijambare”, studentima su prezentirane aktivnosti u okviru tekućih projekta Veterinarskog fakulteta koji se bave zaštitom i očuvanjem biodiverziteta i to za projekat “Istraživanje parazitarnih oboljenja divljači na području Federacije Bosne i Hercegovine sa ciljem očuvanja i unapređenja biodiverziteta” (sufinansiran od Fonda za zaštitu okoliša Federacije Bosne i Hercegovine i Veterinarskog fakulteta; voditelj prof. dr. Jasmin Omeragić) i projekta “COVID-19 virus (SARS CoV-2) i drugi (beta) koronavirusi u animalnoj populaciji“ (sufinasiran od Vlade Kantona Sarajevo i Veterinarskog fakulteta, voditelj prof. dr. Teufik Goletić).
Navedeni projekti su direktno i indirektno povezani sa zaštićenim područjima Kantona Sarajevo. Osim voditelja projekata, u edukaciji su učestvovali prof. dr. Ramiz Ćutuk (Veterinarski fakultet), koji svoje znanje i iskustvo već decenijama dijeli sa studentima te Harita Čolaković, dipl. ing. šum. (KJUZPP). Gospođa Čolaković prezentirala je organizaciju i zadatke ustanove u cilju zaštite i očuvanja izvornih prirodnih vrijednosti, ambijentalne raznolikosti, obezbjeđenja nesmetanog odvijanja prirodnih procesa te nadzora nad provođenjem uslova i mjera zaštite na zaštićenim područjima.
Između ostalog, uz obilazak “Bijambara”, studenti su od predavača dobili značajne informacije u vezi sa zakonodavnim i institucionalnim okvirima očuvanja prirode i zaštite biodiverziteta uz definiranje uslova i načina zaštite, očuvanja i održivog korištenja prirodnih područja, općih mjera zaštite biljnih i životinjskih vrsta te posebnih mjera zaštite prirode uspostavom zaštićenih područja. Naročito je akcent stavljen na važnost očuvanja životinjskih vrsta, odnosno provođenja zdravstvene zaštite životinja te provođenja redovnog montoringa zaraznih i parazitarnih oboljenja unutar nje, posebice zbog spoznaje da divlje životinje mogu biti rezervoari zoonotičnih patogena i predstavljati potencijalnu opasnost za zdravlje ljudi.
Kao primjer institucionalne saradnje u cilju provođenja navedenih aktivnosti Veterinarski fakultet i Kantonalna javna ustanova za zaštićena prirodna područja imaju potpisan Ugovor o vršenju usluga monitoringa i procijene zdravstvenog stanja divljači, šišmiša i vodenih ptica na zaštićenim prirodnim područjima Kantona Sarajevo. Provođenje kontinuirane edukacije kroz terenski i laboratorijski rad te uključivanje mlađih kadrova, posebno studenata, imaju izuzetan značaj, prije svega jer će usvojena znanja i iskustava pomoći u ostvarivanju novih vrijednosti sa ciljem formiranja visokostručne kadrovske baze.
