Informacija zaposlenicima Univerziteta u Sarajevu vezano za isplatu novembarske plate
Poštovane/i,
Obraćamo vam se vezano za neosnovanu i nezakonitu odluku Ministarstva finansija Kantona Sarajevo, a u skladu sa navodima iz Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, o stopiranju isplate novembarske plate zaposlenima Univerziteta u Sarajevu.
U skladu sa članom 26. Zakona o visokom obrazovanju Kantona Sarajevo (Službene novine KS br. 36/22):
(1) Sredstva za obavljanje osnovne djelatnosti na javnim visokoškolskim ustanovama i članicama univerziteta osiguravaju se iz Budžeta Kantona Sarajevo i obavljanjem registrovane djelatnosti.
(2) Sredstvima iz stava (1) ovog člana finansiraju se plate i naknade zaposlenih, u skladu s propisima kojim se uređuju plate zaposlenih u oblasti visokog obrazovanja, kolektivnim ugovorom, te normativima i standardima za obavljanje djelatnosti visokog obrazovanja na području Kantona Sarajevo.
Članom 5. Kolektivnog ugovora za djelatnost visokog obrazovanja i nauke na Univerzitetu u Sarajevu (Službene novine KS br. 10/24), čiji su potpisnici Sindikat Univerziteta u Sarajevu i Vlada Kantona Sarajevo, propisano je: „da se sredstvima iz Budžeta Kantona Sarajevo finansira osnovna djelatnost Univerziteta što omogućava realizaciju djelatnosti visokog obrazovanja i naučnoistraživačkog rada u skladu sa zakonom.“
Iako je u pomenuta dva akta precizno istaknuto da se obaveze proistekle iz Kolektivnog ugovora za djelatnost visokog obrazovanja i nauke na Univerzitetu u Sarajevu za sve zaposlene izmiruju iz budžeta Kantona Sarajevo, donešenim budžetom za 2024. godinu, bez uvažavanja ijednog od uloženih amandmana od strane Univerziteta u Sarajevu i njegovih članica, prvenstveno vezanih za namirenje povećanja osnovice sa 330 KM na 385 KM, dovedeni smo u veoma nepovoljnu poziciju vezano za isplatu plata u zadnjem kvartalu 2024. godine.
Na to smo čak 7 puta (03.01.2024, 06.02.2024, 05.03.2024, 08.04.2024, 10.05.2025, 29.05.2024, 06.11.2024.) dopisima upozoravali Ministarstvo za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, Ministarstvo finansija Kantona Sarajevo i Vladu Kantona Sarajevo. Ni na jedan dopis nismo dobili odgovor.
Sukladno tome, po prvi put od integracije Univerziteta u Sarajevu i prelaska na sistem trezora, pojavila se potreba na 14 članica za podmirenjem nedostajućih sredstava za isplatu novembarske plate. Detaljnom analizom i punim angažmanom svih relevantnih stručnih službi Rektorata i članica Univerziteta u Sarajevu, iznađena su sredstva u budžetu Rektorata u iznosu od 1.032.510 KM i iskorištena je zakonska mogućnost iz člana 17. stav (5) Zakona o izvršavanju budžeta Kantona Sarajevo za 2024. godinu, kojim se kaže: „U oviru odobrenog budžeta, preraspodjela sredstava iznimno je dozvoljena između budžetskih korisnika o čemu odlučuje Vlada na prijedlog Ministarstva finansija.“
Pomenuta preraspodjela je sačinjena 25.10.2024. godine i usvojena na Senatu 30.10.2024. godine, te na Upravnom odboru Univerziteta u Sarajevu 04.11.2024. godine, a potom 06.11.2024. godine upućena na adresu Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, Ministarstva finansija Kantona Sarajevo i Vlade Kantona Sarajevo. Dakle, sve ovo je urađeno prije nego što smo zaprimili rješenje resornog Ministarstva po uloženoj žalbi na nalaz Kantonalne uprave za inspekcijske poslove (20.11.2024).
U međuvremenu su pojedine članice Univerziteta u Sarajevu, po utvrđenoj proceduri iz člana 17. stavovi (1) do (4) Zakona o izvršavanju budžeta Kantona Sarajevo za 2024. godinu, slale interne preraspodjele za četvrti kvartal 2024. godine, kojima bi se realocirala njihova budžetska sredstva sa precijenjenih budžetskih pozicija na podcijenjene budžetske pozicije kako bi se pripremile za isplatu plata za novembar i decembar 2024. godine. Obaveza Rektorata je bila da te preraspodjele proslijedi na adresu Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, što je i urađeno.
Navedenim postupcima se pokušalo olakšati Ministarstvu finansija da prebrodi tešku finansijsku situaciju u kojoj se Kanton nalazi, a u vezi sa izmjenama člana 9. Zakona o pripadnosti javnih prihoda u Federaciji Bosne i Hercegovine (Službene novine Federacije BiH broj 22/06, 43/08, 22/09, 35/14, 94/15 i 17/22) kojim je smanjen koeficijent za raspodjelu sa 1,9658 na 1,5 u 2023. godini, sa napomenom da će se ovaj koeficijent u 2024. godini umanjiti na 1,4 dok će od 2025. godine koeficijent iznositi 1,3. Dodatno, rukovodeći se finansijskom disciplinom i odlukom Vlade Kantona Sarajevoo obustavljanju rashoda u posebnom dijelu budžeta Kantona Sarajevo za 2024. godinu, upozorene su članice Univerziteta u Sarajevu da u skladu sa članom 6. pomenute Odluke „ne stvaraju dodatne obaveze na pozicijama bruto plaća, naknada i doprinosa mimo osnovnih obaveza“, što je ispoštovano i uz činjenicu da su prava na rad preko nastavne norme zagarantovana Kolektivnim ugovorom za djelatnost visokog obrazovanja i nauke na Univerzitetu u Sarajevu.
Po istom principu su već odavno otpočele aktivnosti na projekciji potreba i iznalaženju neophodnih sredstava za isplatu decembarske plate, o čemu je Ministarstvo finansija detaljno informisano 28.11.2024. godine.
Podcrtavamo da u skladu sa članom 8. Zakona o trezoru u FBiH (Službene novine FBiH broj 26/2016, 3/2020 i 60/2023):
(1) Trezor vrši centraliziranu isplatu plaća i naknada za budžetske korisnike i vanbudžetske fondove na način da:
a) uspostavlja i održava centralizirani sistem obračuna plaća;
b) procjenjuje potrebna sredstva na osnovu utvrđenog nivoa plaća i naknada i ostalih neophodnih informacija koje osiguravaju budžetski korisnici i vanbudžetski fondovi, kao i iznosima obaveza na osnovu poreza i doprinosa;
c) izvršava isplatu plaća i naknada, kao i obaveza na osnovu poreza i doprinosa.
(2) Budžetski korisnici i vanbudžetski fondovi su dužni trezoru, u odgovarajućem platnom ciklusu, podnijeti dokaz o zasnivanju i prestanku radnog odnosa svih zaposlenih za koje se plaće osiguravaju u budžetu, odnosno finansijskom planu.
Dakle, ne postoji nalog za isplatu plata zaposlenima Univerziteta u Sarajevu od cca 13.000.000 KM koji potpisuje Rektor. Plate se unose u Ocean sistem sukladno šihtaricama, koje potpisuju dekani/direktori članica Univerziteta u Sarajevu, što je pravovremeno i učinjeno. Univerzitet u Sarajevu samo ima obavezu da obavijesti Ministarstvo finansija nakon što se izvrši unos šiht listi članica Univerziteta u sistem Trezora – što je učinjeno.
U skladu sa članom 12. stav (3) Zakona o izvršavanju budžeta Kantona Sarajevo za 2024. godinu jasno stoji da:„Potpisnici naloga platnih translakcija putem računa mogu biti: premijer Kantona, ministar finansija, pomoćnik ministra finansija za Trezor ili lica iz Ministarstva finansija koje ovlasti ministar finansija.“
U članu 24. Zakona o trezoru u FBiH (Službene novine FBiH broj 26/2016, 3/2020 i 60/2023), između ostalog, stoji:
Novčanom kaznom od 3.000 KM do 20.000 KM bit će kažnjeno za prekršaj odgovorno lice u ministarstvima finansija, službama za finansije općina, gradova i vanbudžetskih fondova, ako na način propisan ovim zakonom ne vrši centraliziranu isplatu plaća i naknada za budžetske korisnike i vanbudžetske fondove (član 8).
Ukoliko Ministarstvo finansija Kantona Sarajevo i Vlada Kantona Sarajevo, a po navodima iz Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, iz nekog razloga osporava uložene napore i dostavljenu dokumentaciju od strane Univerziteta u Sarajevu sa članicama, zahtijevamo da se o tome pismeno i argumentovano očituju. U suprotnom Univerzitet u Sarajevu neće imati izbora već iskoristiti rapoložive pravne mehanizme zaštite prava zaposlenika utrđena Kolektivnim ugovorom za djelatnost visokog obrazovanja i nauke na Univerzitetu u Sarajevu.
Na kraju, žalimo što je Univerzitet u Sarajevu doveden u ovakvu situaciju, iako su rukovodioci članica Univerziteta u Sarajevu (dekani/direktori) uradili svešto je neophodno, čime su se ispunile sve obaveze za isplatu novembarske plate.
S poštovanjem,
Rektorat Univerziteta u Sarajevu