Održan SONEMUS Fest 2023: PRO(AG)GRESSION

U periodu od 26. oktobra do 1. novembra 2023. godine, u Sarajevu je održan SONEMUS Fest  koji je, u saradnji sa Muzičkom akademijom Univerziteta u Sarajevu, organizovalo Udruženje Nove Muzike – SONEMUS čiji je angažman, od osnivanja 2001. godine, usmjeren na izvođenje, promociju i edukaciju u oblasti savremene umjetničke muzike. Festivalski program uključio je tri koncerta, kao i predavanja i majstorske radionice otvorene za širu javnost.

Ovogodišnje izdanje jedinog festivala savremene umjetničke muzike u Bosni i Hercegovini  realizovano je se pod nazivom PROAGGRESSION. U historijskom trenutku, u kojem ponovo svjedočimo nepremostivim i neizmirljivim, često krvavim sukobima (političkih/kulturnih/religijskih/etničkih itd.) identiteta, čini se kao da na globalnoj razini odustajemo od ideala društvenog progresa utemeljenog na univerzalnim humanističkim vrijednostima, što posljedično vodi i odustajanju od ideala o slobodi kao osnovnom ljudskom pravu i obilježju. Konformistički prepuštajući društveni napredak razvoju tehnologije, u uzaludnoj vjeri da tako možemo izbjeći vlastitu odgovornost, zatvoreni u identitetske balone virtualnih “istina”, postepeno tonemo u visokotehnologizirani korporativni feudalizam, koji nužno eksplodira u izljevima iracionalne agresije. Upravo kao vid otpora ovakvom stanju stvari, a u tradiciji umjetničke muzike koja od Beethovena do danas proklamira ideju o univerzalnosti ljudske slobode stvaralaštva (jer sloboda se uvijek iznova stvara, dok je razaranje njena negacija), održan je ovogodišnji SONEMUS Fest.

Koncertnom aspektu festivala prethodile su intenzivne probe, radionice i predavanja profesionalaca međunarodno etabliranih u području savremene umjetničke muzike. U nedjelju, 29. oktobra, priređena je majstorska radionica iz oblasti kamerne muzike koju je vodio Igor Lazić, eminentni hornista i profesor na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu.

U ponedjeljak, 30. oktobra, na Muzičkoj akademiji je održan prvi koncert u sklopu ovogodišnjeg festivalskog programa posvećen stotoj godišnjici rođenja jednog od najznačajnijih kompozitora 20. stoljeća Györgyja Ligetija. Tim povodom neposredno pred početak koncerta, održano je javno predavanje o Ligetijevom stvaralaštvu koje je održao Ališer Sijarić, kompozitor, umjetnički direktor SONEMUS Festa i dekan Muzičke akademije UNSA.

Ovogodišnji SONEMUS ugostio je Christine Fischer, umjetničku direktoricu Musik der Jahrhunderte Stuttgart, menadžericu čuvenog Neue Vocalsolisten i umjetničku direktoricu New Music Festival ECLAT, koja je u utorak, 31. oktobra, učestvovala u panel diskusiji na temu Akteulni fenomeni savremenog muzičkog života.

Posljednjeg festivalskog dana, australski fagotista sa nizozemskom adresom James Aylward održao je majstorsku radionicu za kompozitore u okviru koje je demonstrirao različite zvučne i interpretativne mogućnosti ovog instrumenta.

Ovogodišnje izdanje SONEMUS Festa uključilo je tri koncerta održana u periodu od 30. oktobra do 1. novembra 2023. na Muzičkoj akademiji UNSA.

Koncertom Hommage à Ligeti, održanim 30. oktobra, SONEMUS je obilježio 100 godina od rođenja jednog od najznačajnijih kompozitora 20. stoljeća, Györgyja Ligetija. Pored bosanskohercegovačkih premijera originalnih Ligetijevih kompozicija, na programu su se našla ostvarenja drugih kompozitora koja se referiraju na njegovo muzičko nasljeđe.

Repertoarom su obuhvaćena prepoznatljiva Ligetijeva djela kao što su minijatura Mesto, rigido e cerimoniale iz čuvenog kompozicije Musica ricercata, Trio za violinu, hornu i klavir, te Etide za klavir (br. 5, Arc-en-ciel i br. 10, Der Zauberlehrling), ali Homo ex Machina: Hommage à Ligetibosanskohercegovačke kompozitorice Hanan Hadžajlić, te Hommageà Ligeti Georga Friedricha Haasa. Ovom prilikom su nastupili: Hanan Hadžajlić (flauta), Armin Smriko (klarinet), Igor Lazić (horna),Violeta Smailović-Huart (violina),Lorena Milina (violina),  Zlatan Božuta (klavir),  Ivan Galić (klavir), Marko Bogdanović (klavir) i Fuad Šetić (dirigent).  

Drugi koncert Alter Ego priređen je 31. oktobra, s težištem na solističkoj i kamernoj muzici kao izraza drugog (muzičkog) ja. Koncert je otvoren istoimenim djelom Georgesa Aperghisa koje je interpretirao saksofonist Rijad Šarić, nakon čega je fagotist James Aylward upriličio bosanskohercegovačku premijernu izvedbu kompozicije Concerto Transhuman za fagot i bas bubanj Hanan Hadžajlić. Klarinetista Armin Smriko svirao je Assonance za klarinet solo Michaela Jarrella.

Djelo De l’epaisseur kompozitora Philippea Lerouxa interpretirao je trio Tamara Arsovski (violina), Belma Alić (violončelo) i Belma Šarančić (harmonika) koja je sa Rijadom Šarićem (sopran saksofon) izvela Le vent aux Anches bosanskohercegovačkog kompozitora Ališera Sijarića. Koncert je zaokružen izvedbom djela Tslalim palestinskog kompozitora Samira Odeh-Tamimija u interpretaciji ove priznate akordeonistice.

Progression, treći i završni koncert ovogodišnjeg SONEMUS Festa, upriličen 1. novembra, tematizirao je muzičku improvizaciju, kao izraz da se sloboda/stvaralaštvo može ne samo kontemplirati i teoretizirati, već i živjeti/muzicirati. Ovom prilikom nastupio je Impro ansambl MAS koji djeluje pri Muzičkoj akademiji UNSA od 2018. godine, a kao njegovi članovi predstavili su se Aras Samardžija (klarinet), Rijad Šarić (saksofon), Mirza Sijerčić (saksofon), Emili Mišić (udaraljke), Teo Udović (udaraljke), Tea Stanković (gitara), Mirza Gološ (klavir), Alex Mateescu (violina), Arijan Radoja (viola), Selma Sulejmanagić (viola) i Alja Šabanović (viola). U ulozi dirigenta našao se Fuad Šetić.

Kao gosti koncerta nastupili su Zlatan Božuta (klavir), te solisti Hanan Hadžajlić (flauta), koja je je izvela kompoziciju Wreesky III za flautu i procesore bosanskohercegovačkog kompozitora Dine Rešidbegovića, te James Aylward (fagot) koji je interpretirao djelo Jazz Fetzen za fagot i elektroniku Adriana Kleinlosena.