Svečano otvoren 5. međunarodni kongres
„Islamska civilizacija na Balkanu“

U Svečanoj sali Rektorata Univerziteta u Sarajevu je u četvrtak 21. maja 2015. godine svečano otvoren trodnevni 5.  međunarodni kongres o temi „Islamska civilizacija na Balkanu“ koji se održava u organizaciji Istraživačkog centra za islamsku historiju, umjetnost i kulturu (IRCICA) i Univerziteta u Sarajevu.

Kongres su pozdravnim obraćanjima otvorili prof. dr. Muharem Avdispahić, dr. h. c., rektor Univerziteta u Sarajevu, i dr. Halit Eren, generalni direktor Istraživačkog centra za islamsku historiju, umjetnost i kulturu (IRCICA), nakon čega su učesnici kongresa imali priliku čuti uvodna izlaganja prof. dr. Mehmeta İpşirlija (The Conquest of Bosnia and Its' Importance for Balkan Conques) i prof. dr. Enesa Karića (Logics, philosophical and theological sciences in the Ottoman Bosnia).

Rektor prof. dr. Muharem Avdispahić je prilikom obraćanja naveo da je prije dva dana Bosna i Hercegovina je prvi put preuzela predsjedavanje Vijećem Evrope, te istakao da evropske integracije imaju i svoje filozofsko, političko i kulturno utemeljenje.
„Prvi sloj evropskog identiteta položila je grčkorimska civilizacija. Nakon toga, u različitom stepenu, u različitim periodima Evropu su oblikovale sve abrahamske tradicije – hrišćanstvo, judaizam i islam. I, naravno, prosvjetiteljstvo. Kompetentno uključivanje u raspravu o sadržaju pojma evropskih vrijednosti značajno je za reafirmaciju našeg ljudskog i građanskog dostojanstva“, naveo je rektor Avdispahić.

Izrazivši zahvalnost Centru za istraživanje historije, umjetnosti i kulture islama, što je nakon Sofije, Tirane, Bukurešta i Skoplja, odabrano Sarajevo za mjesto održavanja petog kongresa posvećenog islamskoj civilizaciji na Balkanu, rektor Avdispahić je podsjetio da je na Univerzitetu u Sarajevu prošle sedmice obilježeno 65 godina Orijentalnog instituta, te istakao da će se nakon ceremonije otvaranja najveći dio kongresnog programa odvijati na najstarijoj instituciji unutar ovog univerziteta – u Gazi Husrev-begovoj biblioteci sagrađenoj u doba prvog od tri perioda procvata ovog grada.

„Interkulturna istraživanja sve više dobivaju na važnosti. Sudbina čovječanstva u 21. stoljeću umnogome bi mogla biti određena i stepenom uspjeha u dijalogu među kulturama i civilizacijama – ne samo među onim utemeljenim na abrahamovskim tradicijama nego i između abrahamovskih i neabrahamovskih“, naveo je rektor Avdispahić, te istakao da Univerzitet u Sarajevu istrajno pokušava biti mjestom takvog dijaloga.


Dr. Halit Eren, generalni direktor Istraživačkog centra za islamsku historiju, umjetnost i kulturu (IRCICA), istakao je da je IRCICA kao institut supsidijarna institucija Organizacije za islamsku saradnju (OIC) i prva institucija koja se bavi kulturom unutar OIC-a, te naveo: „Ovo je zapravo jedan od serije simpozija koji se organizacijski bave islamskom kulturom i tradicijom u deset regija, a to su regije Balkana, Kavkaza, Crnog mora, Volge, Ruske Federacije, istočne Azije, jugoistočne Azije, zapadne, sjeverne i južne Afrike i Mediterana“.
 
Naglasivši da je riječ o skupu koji se okvirno bavi temom islamske civilizacije na Balkanu, dr. Eren je naveo da na kongresu učestvuje oko 60 predstavnika iz cijelog svijeta, koji su, kako je rekao, istraživači i naučnici iz oblasti historije, kulture, arhitekture, umjetnosti islama, ali isto tako i života muslimanskih naroda na Balkanu, njihove koegzistencije kao i koegzistencije sa drugima koji nisu muslimani na Balkanu.

Prof. dr. Enes Karić, koji je bio jedan od uvodničara na kongresu, naveo je kako se na ovom skupu analizira ono što traje, što nadilazi državne sisteme i određene historijske epohe. Prema njegovim riječima, IRCICA je najvažniji institut u okviru OIC-a, koji se, kako je rekao, uključuje i koji se odaziva na zahtjeve i projekte iz BiH. Tim povodom Karić se zahvalio direktoru Erenu na njegovoj spremnosti da pomaže asistentima, docentima i mladim profesorima iz BiH.
 
Rad kongresa je nastavljen u zgradi Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu, gdje su u okviru sesija prezentirana sljedeća izlaganja:

•    Mehmet İnbaşı – Nicopolis and Its Governors (1750-1800)
•    Mustafa Can – Renovation-Account Registers of Gazi Hüsrev Bey’s pious Foundations (1277, 1291/1861-1875)
•    Kamil Çolak  - Conversion of Slaves and Concubines in Rusçuk in the Second Part of Eighteenth Century
•    Tahsin Özcan  - Observations on the Treatise of Kemurazâde seyfeddin Fehmi b. Ali’s titled Saraybosna’da Ebniye-i Hayriyye’nin Musavver Tarihi
•    Mehmet  Zeki İbrahimgil & Hamza Keleş – Evaluation on Süleyman II’s Tomb in Zigetvar
•    Agron Islami – The Role of Pious Foundations in the Social Life in Rumelia
•    Meral Bayrak Ferlibaş – Ibrahim Paşa’s (Makbul and Maktul) Pious Foundations in Hezargrad
•    İsmail Erünsal ¬– The Characteristics of Sıbyan Schools in Balkans according to the Charters of Pious Foundations
•    Meryem Kaçan Erdoğan – Villages belong to Mihrimah Sultan Kulliye’s (Complexes) Pious Foundation in Rusçuk
•    Hatice Oruç – Town of Novi Pazar and its pious foundations
•    Cemal Çetin – Via Militaris and Its Menzilhanes
•    Eyüp Kul – A New Tax in the Ottoman Mining Sector: Lonik Charge
•    Ramiza Smajić – The Socio-Historical and Cultural Segment of Bosniaks’ identity (not) according to Islam - A walk through the sources of the Ottoman period
•    Yüksel Özgen – Administrative and Socio-Economic Situation of Albania in the First Half of th Nineteenth Century according to Treatise “Arnavutluk Ahvaline Dair (On the Condition of Albania) 1802-1822
•    Fazileta Hafizović – The Western Frontier of the Ottoman Empıre: Sanjak of Klis
•    Murteza Bedir – A Book on Usul al Fiqh (Principles of Islamic Juriprudance): Sarh Samt al-Wusul of Aqhisari
•    Cemalettin Şahin – A Survey on Turkish Place Names in Greece
•    Sefa Sekin – Distribution of Turks in Macedonia in the First Year of the Twenty First Century
•    Muammer Demirel – Ottoman Emigration Mobility in Skopje
•    Mehmet Demirtaş – Balkan Immigrants during 1877-1878 Ottoman-Russian War: Difficulties and Precautions
•    Abdurrahman Babacan – Civilisation and Culture Thought of Alija Izetbegović
•    Ali Erken – The Traces of Ottoman Science Tradition in the Twentieth Century: Tajib Okić
Kongres ima za cilj da održi i dalje poboljša naučne razmjene koje su uspostavljene između stručnjaka i istraživača iz ove oblasti tokom proteklih kongresa održanih u Sofiji (2000. godine), Tirani (2003. godine), Bukureštu (2006. godine) i Skoplju (2010. godine).
Kongres će obuhvatiti historiju islamske civilizacije na Balkanu sa različitih aspekata: razvoj u oblastima nauke, filozofije, tehnologije, umjetnosti, jezika, književnosti i drugim oblastima intelektualne aktivnosti; interakcije sa drugim kulturama diljem ovog regiona; nasljedstvo islamske civilizacije u smislu materijalne kulture (arhitektonsko naslijeđe, pisano naslijeđe i druga materijalna imovina) kao i u smislu nematerijalne i duhovne kulture (usmeni, ritualni i drugi nematerijalni aspekti kulture).

Od kongresa se očekuje da će rasvijetliti ulogu i poziciju islamske civilizacije u regionu kao i protekle i prospektivne doprinose kulturnim interakcijama među narodima regiona. U isto vrijeme će to biti prilika da se ocijeni stanje istraživanja kao i problemi i perspektive studija o temi „Islamska civilizacija na Balkanu“.

Program kongresa i sažetke izlaganja možete preuzeti na sljedećem linku:
.