„Dan slovenačke historiografije“ u organizaciji Instituta za savremenu historiju u Ljubljani i Instituta za historiju Univerziteta u Sarajevu održan je u četvrtak 11. decembra 2014. godine u Rektoratu Univerziteta u Sarajevu.
Raspad Jugoslavije praćen je i raspadom jugoslavenske historiografije, a posljednjih godina učinjeni su određeni napori na međusobnom upoznavanju razvojnih trendova i dostignuća u pojedinim nacionalnim, postjugoslavenskim historiografijama. Slovenačka historiografija je posljednjih godina posebno značajne korake napravila na polju istraživanja represije na kraju Drugog svjetskog rata, a istraživanja grobnica u koje su sahranjivani ubijeni na kraju rata važna su ne samo za slovenačku nego i za bosanskohercegovačku povijest, s obzirom da su u tim grobnicama sahranjivani i Bosanci i Hercegovci koji su likvidirani krajem rata, a koji su se iz različitih razloga, uglavnom kao pripadnici poraženih snaga Nezavisne države Hrvatske, ali i neki kao civili, zatekli na prostoru Slovenije.
Osim istraživanja represije na kraju rata, slovenačka historiografija je postigla značajne rezultate i na drugim poljima, kao što su istraživanja raspada Jugoslavije i položaja Slovenije u tom vremenu, a važna su i dostignuća na polju metoda istraživanja, digitalizacije i slično.
O ovim pitanjima kao i o organiziranosti slovenačke historiografije, istraživačkoj politici i trendovima u slovenačkoj historiografiji govorili su historičari iz Slovenije, sa Instituta za savremenu historiju, nakon čega je otvoren dijalog s ciljem da se kroz iskustva slovenačke historiografije doprinese daljnjem razvoju historiografije u Bosni i Hercegovini.
U okviru „Dana slovenačke historiografije“ govorili su dr. Damijan Guštin, direktor Instituta za savremenu historiju, i saradnici Instituta: dr. Jure Gašparič, dr. Andrej Pančur i mr. Tadeja Tominšek-Čehulić.
Dr. Damijan Guštin govorio je o slovenačkoj historiografiji u 20. stoljeću, organiziranosti i istraživačkoj politici i trendovima. Dostignuća slovenačke historiografije novijeg doba predstavio je dr. Jure Gašparič. Iz oblasti socijalne historije mr. Tadeja Tominšek-Čehulić predstavila je istraživanje o žrtvama Drugog svjetskog rata i poslijeratne represije u Sloveniji. Institut je kroz deceniju i po popisao sve žrtve bez obzira na način njihovog učešća u ratu i okolnosti smrti, a njihov broj doseže 99.000, što označi 6,7 % tadašnjeg stanovništva. Dr. Andrej Pančur prikazao je nove trendove u oblasti digitalne humanistike, čiji se rezultati mogu vidjeti na sajtu Sistory (www.sistory.si). To ne znači samo digitalizaciju naučne literature nego i pripremanje radova za novi medij i organizirano bazično pripremanje historijskih izvora za primjenu u daljnjim istraživanjima.
Cilj je bio informirati stručnu i širu javnost u Bosni i Hercegovini o organiziranosti istraživanja iz oblasti historiografije u Sloveniji, a najviše o nekim novijim rezultatima i istraživačkim projektima koji su od važnosti i za historiografiju u Bosni i Hercegovini.
Institut za savremenu historiju iz Ljubljane je u Sloveniji jedina specijalizirana istraživačka organizacija za savremenu historiju koja nastoji da sistematski radi na svim oblastima savremene historije, a osobito se bazira na dva istraživačka programa iz političke i ekonomske historije Slovenije. U ovim oblastima su naučni radnici u posljednjih 10 godina izdali više monografija od velike važnosti za nacionalnu historiju, koje su predstavljene u okviru „Dana slovenačke historiografije“.
